Nước mắm chay làm từ gì? Cách làm nước mắm chay ngon tại nhà

Nước mắm là một loại gia vị quen thuộc trong ẩm thực Việt Nam. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn thắc mắc “ăn chay có được ăn nước mắm không” bởi nước mắm truyền thống được làm từ cá không phù hợp. Vậy nước mắm chay được làm từ gì? Cách làm nước mắm chay như thế nào?

Nước mắm chay được làm từ gì?

Nước mắm chay được làm từ các nguyên liệu thực vật, bao gồm:

• Muối: Muối là nguyên liệu phổ biến nhất để làm nước mắm. Nước mắm chay từ muối có vị mặn đậm đà, phù hợp với những món ăn có vị hơi ngọt như canh chua, lẩu,…
• Khóm (dứa): Khóm (dứa) có vị ngọt thanh, thơm dịu. Nước mắm từ khóm/thơm/dứa có màu vàng đẹp mắt, vị ngọt thanh, phù hợp với các món ăn như bún, mì, cơm chiên,…
• Đậu nành: Đậu nành có vị béo bùi, thơm ngậy. Nước mắm đậu nành có màu nâu sẫm, vị béo bùi, phù hợp với các món ăn như kho, xào, chiên,…
• Nước dừa: Nước dừa có vị ngọt thanh, mát dịu. Nước mắm từ nước dừa có màu trắng trong, vị ngọt thanh, phù hợp với các món ăn như gỏi, salad,…
• Ngoài ra, nước mắm chay còn có thể được làm từ các nguyên liệu khác như nấm, quả điều,…

Cách làm nước mắm chay

Cách làm nước mắm chay tương đối đơn giản. Có nhiều cách làm khác nhau, tùy thuộc vào nguyên liệu sử dụng. Dưới đây là một số cách làm nước mắm chay phổ biến:

Cách làm nước mắm chay từ muối

Bạn cần chuẩn bị 500g muối tinh lọc, 1 lít nước tinh khiết, 2 quả chanh, 4-5 tép tỏi và 2 củ hành tím. Bạn làm theo các bước sau:

1. Bước 1: Làm sạch muối bằng cách rửa kỹ dưới nước lạnh để loại bỏ tạp chất và tác nhân bảo quản nếu có. Sau đó, để muối ráo nước trong một thời gian ngắn.
2. Bước 2: Hòa muối vào nước tinh khiết trong một nồi lớn. Hòa muối đều trong nước và chắc chắn rằng muối đã tan hoàn toàn.
3. Bước 3: Thêm chanh bằng cách bóc vỏ và cắt thành lát mỏng. Thêm lát chanh vào nồi chứa muối và nước. Chanh sẽ giúp tạo mùi thơm và hương vị cho nước mắm chay.
4. Bước 4: Thêm tỏi và hành tím bằng cách bóc vỏ và cắt thành những miếng nhỏ. Thêm tỏi và hành tím vào nồi muối và nước. Những thành phần này sẽ tạo ra hương vị đặc biệt cho nước mắm chay.
5. Bước 5: Ươm nước mắm bằng cách đậy kín nồi và để nước mắm chay ươm trong vòng 3-4 ngày ở nhiệt độ phòng. Trong quá trình này, muối và các thành phần khác sẽ phản ứng với nhau và tạo ra hương vị đặc trưng cho nước mắm chay.
6. Bước 6: Lọc và ủ nước mắm bằng cách lọc nước mắm chay qua một cái sàng hoặc lớp vải sạch để tách lớp đáy chứa cặn bã. Sau đó, đổ nước mắm chay đã được lọc vào một thùng hoặc chai kín để tiếp tục quá trình ủ.
7. Bước 7: Chờ đợi quá trình ủ bằng cách để nước mắm chay ủ trong vòng 1-2 tháng. Trong thời gian này, các enzym và vi khuẩn có mặt trong nước mắm sẽ tiếp tục lên men và phát triển hương vị đặc trưng.

Cách làm nước mắm chay từ khóm/ dứa/ thơm

Nguyên liệu:

• 1 trái khóm
• 1 lít rưỡi nước
• 50ml nước tương
• 200g đường
• 100g muối hạt
• 25g hạt nêm chay

Cách làm:

1. Bước 1: Làm sạch khóm bằng cách rửa kỹ dưới nước lạnh để loại bỏ bụi bẩn và tác nhân bảo quản nếu có. Sau đó gọt vỏ khóm, bỏ mắt, thái lát mỏng.
2. Bước 2: Ướp khóm bằng cách cho khóm vào một chiếc hũ to và ủ kín trong vòng 2 ngày 2 đêm. Trong quá trình này, khóm sẽ tiết ra nước và tạo ra hương vị chua thanh đặc trưng.
3. Bước 3: Pha nước mắm bằng cách cho 1 lít rưỡi nước, 50ml nước tương, 200g đường, 100g muối hạt và 25g hạt nêm chay vào một nồi lớn. Đun sôi và khuấy đều cho đến khi hỗn hợp tan hoàn toàn.
4. Bước 4: Lọc và ủ nước mắm bằng cách lọc nước khóm qua một cái sàng hoặc lớp vải sạch để tách lớp đáy chứa cặn bã. Sau đó, đổ nước khóm đã được lọc vào hũ chứa nước mắm đã pha ở bước 3. Đậy kín hũ và tiếp tục quá trình ủ.
5. Bước 5: Chờ đợi quá trình ủ bằng cách để nước mắm chay ủ trong vòng 1-2 tháng. Trong thời gian này, các enzym và vi khuẩn có mặt trong nước mắm sẽ tiếp tục lên men và phát triển hương vị đặc trưng.

Cách làm nước mắm chay từ đậu nành

Nước mắm chay từ đậu nành có màu nâu đỏ đẹp mắt, vị mặn ngọt, thơm mùi đậu nành và thính gạo. Nước mắm chay có thể dùng để chấm các món ăn chay như bún riêu chay, bún mắm chay, gỏi chay,…

Nước mắm chay từ đậu nành là một loại nước chấm thơm ngon, bổ dưỡng, được nhiều người ưa chuộng. Cách làm nước mắm chay từ đậu nành cũng khá đơn giản, bạn có thể thực hiện ngay tại nhà.

Nguyên liệu:

• 500g đậu nành
• 500g gạo tẻ
• 50g muối
• 100g thính gạo

Cách làm:

1. Sơ chế đậu nành: Đậu nành rửa sạch, ngâm nước qua đêm cho đậu nở mềm. Sau đó, vớt đậu ra, rửa lại với nước sạch rồi để ráo.
2. Sơ chế gạo: Gạo vo sạch, ngâm nước khoảng 30 phút rồi vớt ra, để ráo.
3. Làm đậu tương: Cho đậu nành vào máy xay sinh tố, xay nhuyễn.
4. Làm tương: Trộn đậu tương đã xay nhuyễn với gạo, muối, thính gạo vào một chiếc thau lớn. Dùng tay trộn đều cho các nguyên liệu hòa quyện vào nhau.
5. Ủ tương: Cho hỗn hợp tương vào hũ thủy tinh, đậy kín nắp. Ủ tương ở nhiệt độ phòng trong khoảng 1 tháng.
6. Lọc nước mắm: Sau 1 tháng, tương đã chín, bạn dùng rây lọc lấy nước mắm.

Cách làm nước mắm chay từ nước dừa

Nước mắm chay từ nước dừa là một loại nước chấm phù hợp cho người ăn chay hoặc muốn tránh thực phẩm động vật và nguyên liệu phù hợp với khẩu vị của người miền Nam. Với cách làm từ nước dừa có vị ngọt tự nhiên, vừa mặn vừa chua từ nước tương và gia vị.

Nguyên liệu:

• 100ml nước lọc
• 350ml nước dừa tươi
• 2 muỗng canh đường vàng
• 2 muỗng canh nước tương
• 1 muỗng canh muối hột
• 1 quả chanh tươi
• 15g ớt

Cách làm:

1. Bước 1: Nấu nước mắm. Cho vào nồi 100ml nước lọc, 350ml nước dừa tươi, 2 muỗng canh đường vàng, 2 muỗng canh nước tương và 1 muỗng canh muối hột. Đun sôi và khuấy đều cho đến khi hỗn hợp tan hoàn toàn.
2. Bước 2: Thêm chanh. Bóc vỏ và cắt thành múi nhỏ. Vắt khoảng 10-15ml nước chanh vào nồi nước mắm và khuấy đều.
3. Bước 3: Thêm ớt. Rửa sạch và băm nhỏ. Thêm ớt băm vào nồi nước mắm và khuấy đều.

Lưu ý khi làm nước mắm chay

Nước mắm chay là một loại gia vị quan trọng trong bữa ăn chay. Để làm nước mắm chay ngon, bạn cần lưu ý một số điểm sau:

• Chọn nguyên liệu tươi ngon: Nguyên liệu là yếu tố quan trọng quyết định đến hương vị của nước mắm chay. Bạn nên chọn các nguyên liệu tươi ngon, sạch sẽ để nước mắm có vị thơm ngon, đậm đà.
• Sơ chế nguyên liệu kỹ: Sơ chế nguyên liệu kỹ sẽ giúp loại bỏ tạp chất, bụi bẩn, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
• Ủ tương đúng thời gian: Thời gian ủ tương là yếu tố quan trọng quyết định đến độ chín của tương. Bạn nên ủ tương trong thời gian quy định để tương chín đều, đạt độ đạm cao, nước mắm sẽ có hương vị thơm ngon, đậm đà.
• Lọc nước mắm đúng cách: Lọc nước mắm đúng cách sẽ giúp nước mắm trong, sạch, không bị cặn. Bạn nên dùng rây lọc có lỗ nhỏ để lọc nước mắm.
• Bảo quản nước mắm đúng cách: sau khi làm xong cần được bảo quản trong hũ thủy tinh sạch, khô ráo, đậy kín nắp. Bạn nên bảo quản nước mắm ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.

Ngoài ra, bạn cũng có thể điều chỉnh lượng muối, đường cho phù hợp với khẩu vị của mình. Bạn có thể thêm các nguyên liệu khác như nấm hương, nấm mèo, ớt,… để nước mắm chay có hương vị phong phú hơn.

Cách sử dụng nước mắm chay

Nước mắm chay có thể được sử dụng để chấm, nêm, ướp các món ăn chay bởi có vị đậm đà, thơm ngon, giúp món ăn thêm hấp dẫn.

Dưới đây là một số gợi ý cách sử dụng:

• Chấm rau sống, gỏi, salad.
• Nêm canh chua, lẩu, bún, mì,…
• Ướp thịt, cá, tôm,… kho, xào, chiên,…

Một số món ăn chay ngon với nước mắm chay

• Bún chả chay: Nước mắm được sử dụng để pha nước chấm, giúp món bún chả chay thêm đậm đà, thơm ngon.
• Lẩu: Nước mắm được sử dụng để nêm nếm nước lẩu, giúp món lẩu chay thêm ngọt thanh, đậm đà.
• Cơm chiên chay: giúp món cơm chiên chay thêm thơm ngon, đậm đà.

Kết luận

Nước mắm chay là một loại gia vị không thể thiếu trong ẩm thực chay. Với nguồn gốc được làm từ các nguyên liệu thực vật, mang hương vị thơm ngon, đậm đà, phù hợp với nhiều món ăn chay.