Bhutan được mệnh danh là đất nước hạnh phúc nhất thế giới, một phần không nhỏ là nhờ vào văn hóa ăn chay của người dân nơi đây. Chúng ta cùng tìm hiểu bí quyết hạnh phúc của đất nước nhỏ bé này nhé!
Bhutan là một quốc gia nhỏ nằm ở vùng Himalaya, giáp ranh với Ấn Độ và Trung Quốc. Đây là một trong những quốc gia ít ỏi trên thế giới không có đường bay quốc tế, không có đèn tín hiệu giao thông và không có quảng cáo. Bhutan cũng là quốc gia duy nhất áp dụng chỉ số Hạnh phúc quốc gia thay vì chỉ số Tổng sản phẩm quốc nội để đánh giá sự phát triển của mình.
Bhutan ăn chay là một phần của tôn giáo và triết lý sống
Bhutan là một quốc gia Phật giáo, với hơn 90% dân số theo đạo Phật. Người dân Bhutan tin rằng ăn chay là một cách để thể hiện lòng từ bi, bảo vệ sự sống của muôn loài và tuân thủ ngũ giới của Phật giáo. Ăn chay cũng là một phương pháp để thanh lọc tâm hồn, giải thoát khổ đau và đạt được chân lý cao cả.
Ngoài ra, điều này cũng phù hợp với triết lý sống Gross National Happiness (Hạnh phúc quốc gia) của Bhutan. Đây là một khái niệm do vua Jigme Singye Wangchuck đưa ra vào năm 1972, nhằm đo lường sự hài lòng và hạnh phúc của người dân dựa trên bốn tiêu chí:
- Phát triển bền vững
- Bảo tồn văn hóa
- Bảo vệ môi trường
- Thúc đẩy quản trị tốt
Theo triết lý này là một cách để góp phần vào sự cân bằng giữa con người và thiên nhiên, giữa vật chất và tinh thần, giữa cá nhân và cộng đồng.
Bhutan ăn chay tạo nên nét đẹp ẩm thực và văn hóa
Bhutan có một nền ẩm thực độc đáo và phong phú, với nhiều món ăn chay hấp dẫn và đặc sắc. Một số món ăn chay nổi tiếng của Bhutan là:
- Ema datshi: Món ăn quốc hồi của Bhutan, là một món canh cay nồng được làm từ phô mai và ớt. Món ăn này thường được ăn kèm với gạo hoặc bánh mì.
- Kewa datshi: Món canh được làm từ khoai tây và phô mai, có vị ngọt và béo ngậy.
- Shamu datshi: Món canh được làm từ nấm và phô mai, có vị thơm và bổ dưỡng.
- Jasha maroo: Món súp được làm từ đậu hũ và rau củ, có vị nhẹ nhàng và thanh mát.
- Momos: Món bánh nhân thịt hoặc rau củ, được hấp hoặc chiên, có vị giòn và ngon.
- Khuli: Món bánh đa được làm từ bột ngô hoặc lúa mì, được nướng hoặc chiên, có vị mềm và dẻo.
Ngoài ra, Bhutan còn có nhiều loại trà và rượu chay, như trà bơ-tê, trà saffron, rượu bơ-tê, rượu nấm, vv.. Những loại đồ uống này không chỉ giúp giải khát mà còn có tác dụng làm ấm cơ thể, tăng cường sức đề kháng và phòng chống bệnh tật.
Ăn chay không chỉ là một cách ăn uống mà còn là một nét văn hóa đẹp của người dân Bhutan. Người dân Bhutan thường ăn chay vào những ngày lễ tết, như Tết Losar (Tết âm lịch), Tết Saga Dawa (Lễ Phật đản), Tết Thimphu Tshechu (Lễ hội Thimphu), vv.. Những ngày này, người dân Bhutan cùng nhau tụ họp, cầu nguyện, hát múa và thưởng thức những món ăn chay ngon miệng. Đây là những dịp để người dân Bhutan bày tỏ lòng biết ơn đối với cuộc sống, đối với tổ tiên và đối với Phật.
So sánh ẩm thực chay Bhutan và Việt Nam
Món chay Bhutan và món chay Việt Nam đều có những nét tương đồng và khác biệt.
Tương đồng
Cả hai nền ẩm thực đều sử dụng nhiều loại rau củ quả, đậu nành, nấm, ngũ cốc và các loại gia vị.
Cả hai nền ẩm thực đều có nhiều món chay hấp dẫn, đậm đà hương vị và mang đậm bản sắc văn hóa của dân tộc.
Khác biệt
Món chay Bhutan thường có vị cay nồng, do sử dụng nhiều ớt. Ngoài ra, Bhutan còn có nhiều loại trà và rượu chay, như trà bơ-tê, trà saffron, rượu bơ-tê, rượu nấm, vv.. Những loại đồ uống này không chỉ giúp giải khát mà còn có tác dụng làm ấm cơ thể, tăng cường sức đề kháng và phòng chống bệnh tật.
Món chay Việt Nam có hương vị đa dạng hơn, bao gồm cả vị chua, ngọt, mặn, cay.
Món chay Bhutan thường sử dụng phô mai yak, một loại phô mai đặc trưng của vùng Himalaya.
Món chay Việt Nam thường sử dụng các loại đậu phụ, nấm, rau củ và các loại gia vị như mắm, tương, ớt, tiêu,…
Đặc điểm nổi bật của món chay Việt Nam
- Chả chay: Món ăn được làm từ đậu phụ, nấm, củ quả,… băm nhuyễn, rán vàng.
- Bún chay: Món bún ăn kèm với các loại rau củ, đậu phụ, nấm,… và nước dùng thanh đạm.
- Thịt kho chay: Món chay được làm từ đậu hũ, nấm hương, củ quả,… kho với nước tương, đường, tiêu,…
Bhutan ăn chay vì lợi ích cho sức khỏe và môi trường
Ăn chay không chỉ có ý nghĩa tâm linh và văn hóa mà còn có nhiều lợi ích cho sức khỏe và môi trường. Theo nhiều nghiên cứu khoa học, ăn chay có thể giúp:
Giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường, cao huyết áp, béo phì và ung thư.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người ăn chay có nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, tiểu đường, cao huyết áp, béo phì và ung thư thấp hơn những người ăn thịt. Điều này là do chế độ “chay” thường giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất, đồng thời ít chất béo bão hòa, cholesterol và chất béo chuyển hóa.
Tăng cường hệ miễn dịch, chống oxy hóa, cải thiện chức năng gan, thận và ruột.
Chất xơ, vitamin và khoáng chất trong các loại thực phẩm từ thực vật có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, chống oxy hóa, cải thiện chức năng gan, thận và ruột.
Cân bằng nội tiết tố, giảm stress, cải thiện tâm trạng và trí nhớ
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng ăn chay có thể giúp cân bằng nội tiết tố, giảm stress, cải thiện tâm trạng và trí nhớ. Điều này là do chế độ thường giàu chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào khỏi bị tổn thương và cải thiện chức năng não bộ.
Bảo vệ môi trường, giảm lượng khí nhà kính, tiết kiệm nước và đất đai, giảm sự biến đổi khí hậu.
Ngành chăn nuôi là một trong những ngành gây ô nhiễm môi trường nhất. Ngành này chiếm khoảng 14,5% lượng khí thải nhà kính toàn cầu, 70% diện tích đất nông nghiệp và 26% lượng nước ngọt trên thế giới.
Ăn chay là một cách để giảm thiểu tác động của con người đối với môi trường. Khi ăn chay, chúng ta không cần phải tiêu thụ các sản phẩm từ động vật, từ đó giúp giảm lượng khí thải nhà kính, tiết kiệm nước và đất đai, giảm sự biến đổi khí hậu.
Kết luận
Món chay Bhutan và món chay Việt Nam đều là những món ăn ngon, bổ dưỡng và mang đậm bản sắc văn hóa của mỗi quốc gia. Văn hóa ăn chay ở Bhutan là một nét đẹp văn hóa độc đáo, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và môi trường. Đây là một xu hướng đang ngày càng phổ biến trên thế giới, và có thể sẽ trở thành một lối sống phổ biến trong tương lai.